Đất Ba Đình xưa vốn vùng hầu hết là những thôn, xã của huyện Vĩnh Thuận, trong đó có 12 thôn của tổng Yên Thành, 3 trong 7 phường của tổng Thượng, 9 trại của tổng Nội, 5 trong 6 phường của tổng Trung, 1 trong 7 phường của tổng Hạ

(TTĐTBĐ) Quận Ba Đình có diện tích 9,29 km², là Trung tâm Hành chính – chính trị Quốc gia, có trụ sở các cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, sứ quán và đoàn ngoại giao quốc tế; thường xuyên diễn ra các sự kiện trọng đại, các hoạt động đối nội, đối ngoại của Đảng và Nhà nước; phía bắc giáp quận Tây Hồ, phía đông giáp quận Hoàn Kiếm, phía nam giáp quận Đống Đa, phía tây giáp quận Cầu Giấy; là một trong 29 quận, huyện của thành phố Hà Nội, với gần 30 vạn nhân khẩu. Quận được chia thành 14 phường là: Cống Vị, Đội Cấn, Điện Biên, Giảng Võ, Ngọc Khánh, Ngọc Hà, Kim Mã, Nguyễn Trung Trực, Phúc Xá, Quán Thánh, Thành Công, Trúc Bạch, Liễu Giai, Vĩnh Phúc.

Đất Ba Đình xưa vốn vùng hầu hết là những thôn, xã của huyện Vĩnh Thuận, trong đó có 12 thôn của tổng Yên Thành, 3 trong 7 phường của tổng Thượng, 9 trại của tổng Nội, 5 trong 6 phường của tổng Trung, 1 trong 7 phường của tổng Hạ. Từ những hiện vật, di chỉ khảo cổ được tìm thấy (nhất là tại khu vực Hoàng thành, hồ Giảng Võ, hồ Ngọc Khánh…) minh chứng nơi đây đã có một quá trình hình thành và phát triển lâu dài, từng được chọn xây cất cung điện của các triều đại xưa như Lý, Trần, Lê. Mảnh đất Ba Đình lịch sử - văn hoá với những di tích, danh thắng tiêu biểu của Thủ đô Hà Nội đã góp phần điểm tô cho một Thăng Long ngàn năm văn hiến.

Hiện trên đất Ba Đình còn bảo tồn được nhiều công trình, di tích văn hoá là niềm tự hào không của riêng Ba Đình mà còn là của nhân dân cả nước, như: đền Quán Thánh (hay Trấn Vũ quán) một trong "Thăng Long tứ trấn" (trấn giữ phía Bắc kinh thành Thăng Long) cùng với đền Voi Phục (trấn giữ phía Tây kinh thành Thăng Long); Cột cờ Hà Nội, chùa Một Cột. Và đặc biệt, Ba Đình còn vinh dự và tự hào khi có quần thể di tích liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Phủ Chủ tịch, Nhà sàn - nơi Người từng sống và làm việc tại Thủ đô Hà Nội; Lăng Bác - nơi an nghỉ vĩnh hằng của Người và Bảo tàng Hồ Chí Minh. Hàng năm, khu di tích Phủ Chủ tịch đón tiếp hàng triệu lượt khách là những người dân trong nước cũng như bạn bè quốc tế đến viếng Bác, tham quan, bày tỏ tấm lòng thành kính, ngưỡng mộ vị lãnh tụ vĩ đại, anh hùng giải phóng dân tộc - Danh nhân văn hoá thế giới.

Đảng bộ quận ngày đầu mới thành lập chỉ với 25 chi bộ 507 đảng viên, đến nay gần 100 tổ chức cơ sở Đảng hơn 15 ngàn đảng viên. Mỗi tổ chức cơ sở Đảng từ quận đến cơ sở đều khẳng định vai trò là hạt nhân chính trị, lãnh đạo, đề ra những giải pháp cụ thể thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.

Trong những năm qua kinh tế-xã hội của quận đều tăng trưởng ở mức cao, là đơn vị đầu tiên của thành phố Hà Nội thực hiện hoàn thành cổ phần hoá 100% doanh nghiệp Nhà nước thuộc quận (trong năm 1999 - 2000). Hiện nay, trên địa bàn có hơn 3000 doanh nghiệp đang hoạt động; thu ngân sách luôn hoàn thành vượt mức kế hoạch được giao tỷ lệ thu luôn tăng theo tốc độ phát triển (trên 2.500 tỷ đồng).

Ba Đình là một trong số những đơn vị luôn được chọn đi đầu, làm điểm của Thành uỷ, của TW. Năm 1997 được chọn "làm điểm" thực hiện mô hình "một cửa" trong công tác cải cách hành chính, tổ chức Đại hội điểm cấp phường, cấp huyện tiến đến Đại hội IX, Đại hội X; tổ chức Hội thi điểm tại phường Cống Vị "Tìm hiểu về tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh"; Tổ chức Hội thi kể chuyện điểm cấp huyện trong cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Quận đạt được nhiều thành tích trong thực hiện nhiệm vụ trọng tâm, đột xuất. Đặc biệt trong công tác giải phóng mặt bằng. Những công trình trọng điểm, nút giao thông quan trọng trên địa bàn Thủ đô: nút Voi Phục - Cầu Giấy, đường Đào Tấn, Giang Văn Minh, Trung tâm sản xuất chương trình và trường quay ngoài trời Đài THVN, phố Liễu Giai, Cung Thể thao tổng hợp Quần Ngựa,..., góp phần tạo diện mạo khang trang cho Thủ đô; là đơn vị đầu tiên trong cả nước được tặng thưởng Huân chương lao động hạng ba về công tác giải phóng mặt bằng.

Qua nhiều năm, c«ng t¸c gi¸o dục và đào tạo ®­îc quan t©m, n¨m häc 2008 – 2009 c«ng t¸c phæ cËp gi¸o dôc ®­îc duy tr×, chÊt l­îng gi¸o dôc toµn diÖn ®­îc gi÷ v÷ng, ®éi ngò c¸n bé, gi¸o viªn ®­îc båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é; c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ ®­îc ®Çu t­ theo h­íng chuÈn ho¸; t¨ng c­êng x· héi ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh tr­êng líp; hoµn thµnh tèt c¸c kú thi gi¸o viªn d¹y giái, häc sinh giái c¸c cÊp vµ c¸c cuéc vËn ®éng trong nhµ tr­êng. Đến nay, quận đã có 8 trường chuẩn quốc gia, 100% giáo viên đều đạt và vượt chuẩn, trong đó giáo viên đào tạo trên chuẩn bậc mầm non là 62%, tiểu học là 97%, THCS là 67%, giáo dục thường xuyên là 12%; Ba Đình là quận đầu tiên trong cả nước được công nhận hoàn thành phổ cập THCS (năm 1995).

Công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ ban cho nhân dân, dân số - gia đình và trẻ em được quan tâm làm tốt, thực hiện mục tiêu gia đình ít con, tỷ lệ giảm sinh hàng năm là 0,08%o. Cơ sở vật chất và trang thiết bị của hệ thống y tế cơ sở, công tác phòng, chống dịch, bệnh được thực hiện có hiệu quả 13/14 phường đạt chuẩn quốc gia về y tế. Hàng năm giải quyết và giới thiệu việc làm cho gần 5.000 lao động. Thực hiện đồng bộ các giải pháp xoá xong hộ nghèo (theo chuẩn hiện hành); hoàn thành chương trình xoá nhà hư hỏng, dột nát; thực hiện tốt chính sách đối với người có công và các đối tượng chính sách xã hội.

Hàng năm trên địa bàn quận diễn ra nhiều lễ hội, đều mang đậm nét đặc sắc của nền văn hoá Thăng Long, như các hoạt động văn hoá Thập tam trại, đình làng Liễu Giai, Cống Vị, Đại Yên, Ngọc Hà, Giảng Võ... Cùng với việc làm tốt công tác bảo tồn 51 di tích lịch sử - văn hoá và 23 di tích cách mạng, kháng chiến hiện có trên địa bàn, công tác quản lý Nhà nước về hoạt động dịch vụ văn hoá, di tích, lễ hội được tăng cường, góp phần làm lành mạnh môi trường văn hóa cơ sở. Công tác thông tin, tuyên truyền, cổ động, triển lãm các chương trình VHVN - TDTT được xây dựng, tổ chức với quy mô lớn, thu hút đông đảo các lực lượng tham gia đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân trong quận và Thủ đô.

Ba Đình là một trong những địa phương có mô hình cụm văn hoá - thể thao hoạt động có hiệu quả. Thông qua đó phát huy được thế mạnh, mối quan hệ tương tác của các đơn vị TW, LLVT, doanh nghiệp với chính quyền cơ sở với phong trào TDTT quần chúng và thể thao thành tích cao. Trường Thể dục thể thao thiếu niên 10/10 là một mô hình sáng tạo của quận trong đào tạo, bồi dưỡng, phát hiện tài năng thể thao trẻ quần chúng và thể thao thành tích cao, là tuyến cơ sở tạo nguồn vận động viên đóng góp cho phong trào thể thao quần chúng và thành tích cao của Thủ đô.

Ghi nhận những thành tích đạt được của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân và lực lượng vũ trang quận Ba Đình, Đảng, Nhà nước, Chính phủ đã trao tặng cho cán bộ và nhân dân quận nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý: Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới và các danh hiệu Anh hùng, hàng ngàn phần thưởng là các huân, huy chương cho các tập thể, cá nhân.

BTGQU